Zespół stresu pourazowego (PTSD) występuje u niektórych osób po tym, jak były świadkami lub doświadczyły tragicznego wydarzenia. Objawy PTSD obejmują unikanie wyzwalaczy wywołujących flashback, natrętne wspomnienia, które zakłócają codzienne życie lub wzorce snu, nieprzewidywalne wahania nastroju, które wydają się pojawiać znikąd, oraz zmiany w zachowaniu, takie jak angażowanie się w lekkomyślne działania lub przesadna reakcja na zaskoczenie.
PTSD może przytrafić się każdemu, kto był świadkiem lub doświadczył traumatycznego wydarzenia. Na całym świecie około 70% populacji jest narażone na traumatyczne wydarzenia w ciągu swojego życia, a u 7% (1 na 10 osób narażonych na stres traumatyczny) rozwinie się zespół stresu pourazowego.1
W tym artykule omówiono cztery sposoby stwierdzenia, czy Ty lub ktoś, kogo znasz, może mieć PTSD i kiedy ważne jest, aby uzyskać pomoc w nagłych wypadkach.
Unikanie
Unikanie jest podstawowym objawem zespołu stresu pourazowego. Dwa rodzaje unikania związane z PTSD to:2
- Unikanie behawioralne
- Unikanie emocjonalne
Unikanie behawioralne polega na fizycznym unikaniu ludzi, miejsc, dźwięków lub zapachów związanych z traumatycznym wydarzeniem. Na przykład, weteran wojenny, który kojarzy zapach oleju napędowego z widokiem umierających ludzi podczas aktywnej służby, może unikać chodzenia na lokalną stację benzynową.3
Unikanie emocjonalne polega na unikaniu myśli lub uczuć związanych z traumatycznym wydarzeniem. Osoby postronne mogą nie zauważyć, że ktoś z PTSD unika pewnych myśli lub wspomnień; czasami nawet osoba, która przeszła traumę, taką jak emocjonalne znęcanie się, może nie zdawać sobie sprawy, że stosuje unikające strategie radzenia sobie. Na przykład osoby, które doświadczyły traumy seksualnej, często blokują swoje wspomnienia traumatycznego wydarzenia poprzez praktykowanie emocjonalnego unikania.4
Unikające strategie radzenia sobie mogą obejmować nieprzystosowawcze używanie narkotyków, alkoholu i emocjonalne jedzenie w celu zamknięcia się i uniknięcia myśli lub uczuć związanych z osobistą traumą.56
Natrętne wspomnienia
Natrętne objawy są cechą charakterystyczną PTSD i zazwyczaj przybierają formę natrętnych wspomnień (IME) lub koszmarów sennych. W przypadku osób cierpiących na PTSD, intruzja niechcianych wspomnień jest zazwyczaj poza ich kontrolą. Natrętne wspomnienia są często wyzwalane przez stymulację sensoryczną, taką jak zapach lub widoki i dźwięki związane z powrotem do miejsca, w którym doszło do traumy.7
Na przykład, jeśli ktoś miał zagrażający życiu wypadek 4 lipca, wszystkie zapachy i dźwięki związane z uroczystościami 4 lipca, takie jak dym z grilla, opary płynu do zapalniczek i wybuchające fajerwerki, mogą wywołać IME.
Osoby udzielające pierwszej pomocy, które leczą przypadkowe przedawkowanie fentanylu i muszą podawać Narcan (nalokson), lek ratujący życie, który może odwrócić przedawkowanie opioidów, często rozwijają objawy PTSD związane z intruzją. Objawy te są wywoływane przez bodźce, takie jak miejsca lub zapachy związane z przedawkowaniem opioidów, których byli świadkami.8 Powtarzające się narażenie na traumę, takie jak to, może powodować podtyp PTSD zwany złożonym zespołem stresu pourazowego (C-PTSD).9
Wahania nastroju
Osoby cierpiące na PTSD często doświadczają wahań nastroju i mają trudności z regulowaniem swoich emocji. Mogą zmagać się z negatywnymi myślami o sobie i świecie, w którym żyją, co prowadzi do poczucia strachu i wyobcowania od innych. Może to znacznie zmniejszyć ich chęć do podejmowania aktywności.
Dodatkowo, osoby z Osoby z PTSD mogą wykazywać zwiększoną reaktywność emocjonalną. Może to skutkować drażliwością, wybuchami gniewu, lekkomyślnym zachowaniem i łatwym zaskoczeniem.10
Zmiany w zachowaniu
Zmiany zachowania związane z przewlekłym stresem, lękiem, depresją i strachem często idą w parze z PTSD. Ludzie mogą unikać określonych bodźców związanych z traumą, które mogą wywoływać retrospekcje, takie jak fajerwerki przypominające im o eksplozjach. Osoby cierpiące na PTSD mogą znajdować się w ciągłym stanie wysokiej gotowości, który zakłóca codzienne życie i wzorce snu.11
Brak możliwości zrelaksowania się może prowadzić do zmian behawioralnych związanych z PTSD, takich jak brak chęci do spędzania czasu z przyjaciółmi i rodziną (zachowanie antyspołeczne), brak możliwości zabawy w czasie wolnym lub utrata zainteresowania hobby lub innymi niegdyś przyjemnymi czynnościami.12 PTSD jest również powiązany z ryzykownymi zachowaniami, takimi jak poszukiwanie wrażeń lub niebezpieczny seks.13
Objawy PTSD mogą mieć różną intensywność
Objawy PTSD często różnią się intensywnością w czasie. Niektóre osoby narażone na traumę nie mają żadnych oznak ani objawów zespołu stresu pourazowego przez lata, ale pewnego dnia nagle doświadczają intensywnych objawów PTSD. Taka reakcja nazywana jest PTSD o opóźnionym początku lub PTSD o opóźnionej ekspresji.14
Często w bezpośrednim następstwie traumatycznego wydarzenia pojawia się początkowe poczucie ulgi i wdzięczności za to, że nadal żyjemy. Jednak z czasem objawy PTSD o różnym nasileniu mogą stopniowo pojawiać się, gdy wyzwalane są żywe retrospekcje. Osoba z PTSD o opóźnionym początku doświadcza intensywnych uczuć, jakby przeżywała traumę od nowa.15
Kiedy szukać pomocy w nagłych wypadkach
Uzyskaj pomoc w nagłych wypadkach, jeśli objawy PTSD powodują, że myślisz o zrobieniu sobie krzywdy. Jeśli Ty lub ktoś, kogo znasz, ma myśli samobójcze lub myśli o samookaleczeniu, zadzwoń lub wyślij SMS pod numer 988, aby połączyć się z linią Suicide & Crisis Lifeline. Jeśli jest to nagły wypadek zagrażający życiu, natychmiast zadzwoń pod numer 911.
W kryzysie? Zadzwoń lub wyślij SMS pod numer 988
Bezpłatna pomoc jest dostępna 24 godziny na dobę pod numerem 988 Suicide & Crisis Lifeline w języku angielskim lub hiszpańskim dla każdego, kto ma kryzys zdrowia psychicznego lub doświadcza myśli samobójczych. Możesz anonimowo komunikować się z wyszkolonym ekspertem kryzysowym na linii życia o każdej porze dnia i nocy, za pośrednictwem wiadomości tekstowej, czatu online lub telefonu.
Podsumowanie
Zespół stresu pourazowego może wystąpić u każdego, kto był świadkiem lub przeżył tragiczne wydarzenie lub serię wydarzeń. Nie każdy, kto doświadczył traumy, rozwija PTSD i jego objawy, które obejmują unikanie miejsc lub myśli, które wywołują retrospekcje i doświadczanie nieprzewidywalnych wahań nastroju.
PTSD czasami ujawnia się dopiero wiele lat po traumatycznym wydarzeniu. Jeśli objawy PTSD, takie jak unikanie, natrętne wspomnienia, wahania nastroju lub zmiany zachowania, pojawiły się niedawno i zakłócają codzienne życie, porozmawiaj z lekarzem lub specjalistą ds. zdrowia psychicznego. Jeśli znajdujesz się w sytuacji kryzysowej i myślisz o zrobieniu sobie krzywdy, zadzwoń lub wyślij SMS pod numer 988. W nagłych wypadkach zadzwoń pod numer 911.
Amerykański Instytut Stresu
Oryginalny post-Verywell Health
Autor: Christopher Bergland
Zdjęcie autorstwa Pixabay
